<img src="https://images.aposto.com/2022/5/3/1655889238870.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.42" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Dünya yazı kültürü İstanbul’da!İlki 2017 yılında düzenlenen <a fr-original-style="" href="http://www.kaligrafist.com.tr" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kaligrafist</a>, tüm dünya yazılarını içinde barındıran bir hale getirilerek <a fr-original-style="" href="https://kultur.istanbul/etkinlik/kaligrafist/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2. Uluslararası Yazı Kültürü Festivali&nbsp;</a>olarak İBB Kültür Dairesi Başkanlığı ev sahipliğinde gerçekleşiyor. Çivi yazısı, graffiti, fraktur yazı, klasik tabelacılık gibi yetişkin atölyelerinin yanı sıra İBB Mahalle Evleri’nde minikleri konuk edecek çocuk atölyelerini de kapsayan Kaligrafist, 23 Haziran–3 Temmuz 2022 tarihlerinde düzenleniyor. Festivalin ilk günü Barın Han’da düzenlenen konferansta, kurucu üyemiz Ömer Durmaz, çalışmaları bugüne kadar bir araya getirilmemiş bir yazı ustası olan Sait Yada’yı anlattı. <hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"> <img src="https://images.aposto.com/2022/5/1/1656329007057.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.59" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Granshan Yazı Tasarımı Yarışması’nın kazananları belli oldu.Bu yıl on ikincisi düzenlenen <a data-href="https://www.granshan.com/competition-winners-2021-22" fr-original-style="" href="https://www.granshan.com/competition-winners-2021-22" rel="noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Granshan Yazı Tasarımı Yarışması</a>’nın kazananları belli oldu. Elliden fazla üyeden oluşan jüri, tüm başvuruları üç turda değerlendirdi. Büyük Ödül, Mamoun Sakkal ve Aida Sakkal tarafından tasarlanan Sakkal Kitab adlı yazıyüzünün oldu.

Haziran ayında yaşanan önemli gelişmeler arasında İstanbul'da düzenlenen 2. Uluslararası Yazı Kültürü Festivali gibi dikkat çeken bir dizi gelişme var.

Haziran ayında tipografi dünyasında yaşananlar

<img src="https://images.aposto.com/2022/0/2/1641916785211.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.52" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İzmirli ressam ve matbaacı Boğos TatikyanTTT kurucu üyesi <a data-href="https://twitter.com/omerdurmaz" fr-original-style="" href="https://twitter.com/omerdurmaz" rel="noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ömer Durmaz</a> ile İskender Dereli’nin hazırladığı, İzmirli ressam ve matbaacı Boğos Tatikyan hakkındaki kitap, İzmir Kalkınma Ajansı tarafından yayımlandı. Osmanlı sultanlarını, İzmir şehir ve civarında gördüğü halktan kimseleri, özellikle de farklı cemaatlerden ilgi çekici kişileri resimleyen ve bunları taşbaskı (litografi) tekniği ile kendi matbaasında çoğaltarak satışa sunan Boğos Tatikyan’ın tek renk ve tek yaprak basılan litografileri; fırça kullanılarak suluboya ile elle renklendirilmiş, taşınabilir ve saklanabilir boyutlarda basılmış. Osmanlı İzmir’inin folkloru ve tarihi hakkındaki renkli görsel kaynaklara erişilmesinde önemli bir rol üstlenen Tatikyan hakkındaki kapsamlı kitap, çevrimiçi olarak <a data-href="https://kulturyayinlari.izka.org.tr/tatikyann" fr-original-style="" href="https://kulturyayinlari.izka.org.tr/tatikyann" rel="noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> okunabilir.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"> <img src="https://images.aposto.com/2022/0/3/1642617364856.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.52" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Dori Griffin’den yazı numunelerine genel bakış sunan yeni kitapFlorida Üniversitesinden görsel iletişim tasarımcısı ve tasarım tarihçisi <a data-href="https://arts.ufl.edu/directory/profile/166907" fr-original-style="" href="https://arts.ufl.edu/directory/profile/166907" rel="noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dori Griffin</a>’in yeni kitabı “<a data-href="https://www.amazon.com/Type-Specimens-History-Typesetting-Printing/dp/1350116599/ref=sr_1_1?crid=18S6Z4KKD8KAW&keywords=Dori+Griffin&qid=1642073201&sprefix=%2Caps%2C1240&sr=8-1" fr-original-style="" href="https://www.amazon.com/Type-Specimens-History-Typesetting-Printing/dp/1350116599/ref=sr_1_1?crid=18S6Z4KKD8KAW&keywords=Dori+Griffin&qid=1642073201&sprefix=%2Caps%2C1240&sr=8-1" rel="noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Type Specimens: A Visual History of Typesetting and Printing</a>”; matbaacılara, yayıncılara ve tasarımcılara font satmak için tasarlanmış kitaplardan, afişlerden ve efemeralardan oluşan kronolojik görsel tur aracılığıyla okurlara tipografi ve basım tarihini tanıtıyor. 1480’lerden beri yayımlanan yazı numunelerine genel bir bakış sunan, 24 ülke ve 15 farklı alfabeden 200’den fazla renkli yazı numunesini içeren kitap, günümüzün tasarım ortamını şekillendirerek küresel tipografik alışverişi kolaylaştıran yazı numunelerinin sürecini araştırıyor. Bloomsbury tarafından yayımlanan kitabın e-kitap sürümü hâlihazırda satın alınabiliyorken, basılı sürümü önümüzde günlerde satışa sunulacak.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"> &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/0/4/1642704602340.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Underware’den işaret eden el numunesi1999 yılında kurulan popüler yazıevlerinden <a data-href="https://underware.nl" fr-original-style="" href="https://underware.nl/" rel="noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Underware</a>, yalnız öncü çalışmalarıyla değil, aynı zamanda tipografi dünyasına kazandırdığı zengin <a fr-original-style="" href="https://underware.nl/publications/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayınlar</a> ile de öne çıkıyor. Son olarak yazıevi, işaret eden elin (☞, manicule) 12. yüzyıl kitaplarının kenar boşluklarından çağdaş yazıyüzlerine geçişini kısaca anlatan ve özenle tasarlanmış işaret eden ellere olan sevgilerini açığa çıkaran resimli yayın <a fr-original-style="" href="https://underware.nl/publications/manicule_specimen/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Manicule Specimen</a>’i duyurdu. 16 sayfadan oluşan yayın, yazı numunesinden ziyade işaret eden her elin ait olduğu yazıyüzüyle birlikte sunulduğu bir işaret eden el numunesi.

Geçtiğimiz ayın önemli gelişmeleri arasında tipografi ve basım tarihiyle ilgili yeni yayınlar var.

Ocak ayında tipografi dünyasında yaşananlar

Tipografi Bülteni'ni ve Türkçe Tipografi Topluluğu'nu tanıyarak başlayalım. Oldukça niş olduğunu düşündüğümüz bu alan için bir araya gelme fikri nasıl çıktı, nasıl gelişti?TTT, 2010 yılında Oğuzhan Öçalan ve Ömer Durmaz’ın ülkemizdeki yazı tasarımı kültürüne katkı sağlama fikriyle ortaya çıktı. Daha sonra Murat Ertürk’ün aramıza katılmasıyla büyüdü. On yılı aşkın bir süredir Türkçe tipografi kültürüne ilişkin içerik üretmeye devam ediyoruz. Ortak bir dil oluşturmayı amaçlayan <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/tipografi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tipografi Bülteni</a>’ni ise Türkiye’deki yazı tasarımı kültürünün ve tipografik farkındalığın artırılması amacıyla aylık olarak yayımlıyoruz.Türkçe Tipografi Topluluğu bugün kaç kişiye ulaştı? Yazılı içerik üretmek bu topluluğu bir araya getirmek konusunda nasıl bir rol oynadı?TTT, içeriklerini Medium aracılığıyla sunuyor. Aynı zamanda sosyal medya hesaplarımızdan da günlük gelişmeleri duyuruyoruz. Son bir ayda, yazılı içeriklerimiz yaklaşık bin kez, paylaştığımız gelişmeler ise yaklaşık otuz bin kez görüntülendi. &nbsp;Yazılı içerik, en başta Türkçe düşünmek için gerekli. Türkçe tipografi alanındaki kaynak eksikliğinin yanı sıra, birçok alanda olduğu gibi tipografi alanında da İngilizce terimlerin beraberinde getirdiği olumsuzluklarla mücadele etmeye çalışıyoruz. Bu amaçla günümüze kadar yapılmış tercümeleri, birçok açıdan ele alarak yeniden yorumluyor, Türkçe tipografi literatürüne katkı sağlamak için makale, tercüme ve söyleşileri okurlarımıza sunuyor, üniversite öğrencileri ile söyleşiler düzenliyoruz. Dünyada ve ülkemizde tipografiye dair dikkat çekici gelişmeleri aylık haber bültenleri şeklinde yayımlıyor ve tipografiyle ilgili kişilere bir platform açıyoruz.&nbsp;Biraz soyut, genel, ama çağrışıma ve uzun yanıtlara çok açık bir soru soralım: Yazıyüzleri bize neler anlatır?Yazıyüzlerinin bir şey anlatma amacı yoktur. Hangi amaçla tasarlandığına bağlı olarak insanlarda heyecanlı, sinirli, çocuksu gibi göreceli duygular uyandırabilir ve tasarımcılar, yazıyüzlerinin bu potansiyelini çalışmalarında kullanırlar. Bu potansiyele ilişkin Errol Morris, New York Times’da iki bölüm olarak yazıyüzlerinin hakikat ve inandırıcılık üzerindeki etkisine ilişkin <a fr-original-style="" href="https://opinionator.blogs.nytimes.com/2012/08/08/hear-all-ye-people-hearken-o-earth/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazı yazmış</a>, bu yazı üzerinden çeşitli köşe yazıları <a fr-original-style="" href="https://scholarlykitchen.sspnet.org/2012/08/13/the-typography-of-authority-do-fonts-affect-how-people-accept-information/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kaleme alınmıştı.</a> 2020 yılında yayımlanan, Ohio Eyalet Üniversitesinin konaklama sektöründe yaptığı <a fr-original-style="" href="https://bigthink.com/the-present/typeface-matters/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırmada</a> ise doğru font seçiminin bağışları artırdığı ortaya çıkmıştı. Buna yönelik benzer araştırma sonuçları bulunabilir, aynı insanlarda olduğu gibi anatomik yapılarının getirdiği görünüşlerinden dolayı yazıyüzlerinin insanları etkileme veya ikna etme becerisi; iletişim, psikoloji, pazarlama gibi disiplinlerin uzun süredir araştırma konuları arasında yer alır. Bu anlamda, yazıyüzlerinin ne anlattığına değil, anlatana ve anlatanın anlatım şeklinde yazıyüzünü nasıl kullandığına odaklanmak gerekiyor.Tipografinin geleceğini nasıl görüyorsunuz? Heyecan verici şeyler oluyor mu bu tarafta?Yazı teknolojisi, günümüze gelene kadar 1440’larda Gutenberg’in taşınabilir yazıyla basımı geliştirmesi, 1800’lerin sonlarında Sanayi Devrimi, 1950’lerde foto-dizgi ve 1980’lerde dijitalleşme şeklinde dört büyük devrim geçirdi. 2016 yılından itibaren değişken yazıtipi (variable font) ile yeni bir devrimin başında olduğunu söyleyebiliriz. Birden çok yazıtipi gibi davranan tek bir yazıtipi şekline özetlenebilecek olan değişken yazıtipi, ağda okuma deneyimini iyileştirebildiği gibi tasarımcılara daha fazla özgürlük alanı sunması açısından da önemli. Neredeyse her ay değişken yazıtipi hakkında dikkat çeken <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/search?q=de%C4%9Fi%C5%9Fken%20from%3Atipografi&src=typed_query&f=live" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gelişmeler</a> yaşanıyor. Bu açıdan, tipografinin geleceğinin heyecan verici gelişmelere açık olduğunu söyleyebiliriz. Gerekli olan ise merak ve ilgi.Aposto!'da başka hangi yayınları takip ediyorsunuz?Özellikle Aposto! Gündem’in sıkı takipçisiyiz. Ek olarak, yine Aposto!’nun kültür sanat yayını Duende’yi; Pareto, Apéro ve Soli gibi çeşitli yayınları da takip ediyoruz.Çağrışımları seviyoruz. Üç soruya üç kısa çağrışım yanıtı bekliyoruz.Jonathan Hoefler: H&amp;Co’nun Monotype şirketine satılması, yazı evlerinin bağımsızlığını savunan bizleri üzse de kendisinin dönemin en önemli yazı tasarımcılarından ve araştırmacılarından birisi olduğu gerçeğini değiştirmiyor.Helvetica: Bir yirminci yüzyıl klasiği… Artık dikkati yirmi birinci yüzyıl klasiğine veya klasiklerine çevirmek gerekiyor.Typemag: Bir tipografi dergimizin olmadığını çağrıştırıyor.

Ömer Durmaz ile ilgili hikayeler